ΑΣΤΗΡ ΚΑΙ ΚΥΜΑΤΙΟΝ

Αστήρ, άστρο της Βηθλεέμ, οκτάγωνο αστέρι της Λύτρωσης και της Αναγέννησης, που συμβολίζει τη βάπτιση. Συχνά το ιερό σκεύος της βάπτισης έχει οκταγωνική βάση. Ο Χριστός περιτμήθηκε και πήρε το όνομά του, όταν ήταν ακόμη οκτώ ημερών (τότε γινόταν η παραδοσιακή ιουδαϊκή πρακτική – Γένεσις 21:4). Οκτώ ήταν και τα πρόσωπα που σώθηκαν στην κιβωτό του Νώε, που παρουσιάζεται ως ένας ακόμη παραλληλισμός του βαπτίσματος. Τέλος, στην ελληνική αρίθμηση το όνομα του Χριστού αντιστοιχεί στον αριθμό 888.

Η κυματοειδής διακόσμηση είναι συχνή σε παραθαλάσσιους τόπους, όπως στις Φθιώτιδες Θήβες. Το σύμβολο ή διακοσμητικό στοιχείο του κύματος έχει τη θέση του μέρους αντί του όλου. Στη θάλασσα – το όλον το οποίο συμβολίζεται από το κύμα - και στο «πολυβενθές» λιμάνι τους, οι Φθιωτιδείς έβρισκαν τροφή, ανάπαυση και αναψυχή. Ίσως πίστευαν, όπως ο Χρυσόστομος, ότι «καθάπερ λιμένας ἐν πελάγει, οὔτω τὰς ἐκκλησίας ἐν ταῖς πόλεσι ἔπηξεν ὁ Θεὸς (…), οὐδὲ γὰρ κυμάτων ἔστιν ἐνταῦθα δεῖσαι τρικυμίαν (…)» (Migne, P.G. 49, 363). Μπροστά τους ανοίγονταν αυτή η μεγάλη θάλασσα του αρχαίου κόσμου, που τους δρόσιζε με την αύρα της σαν Άγιο Πνεύμα, αλλά και που έμοιαζε με «κολυμβήθρα οὐράνιος» (Migne, P.G. 61, 694-695), ενώ η νοερή ή κυριολεκτική περιπλάνηση πάνω σε αυτή γινόταν με τη «ναῦν διερχομένη κυμαινόμενον ὕδωρ, ἦς διαβάσης οὐκ ἔστιν ἴχνος εὑρεῖν» (Σοφία Σολωμόντος 5:10). Έριχναν την «ἄγκυραν τῆς ἐλπίδος» στην πόλη τους και στις εκκλησιές τους. Κατέβαιναν κάποιες φορές «εἰς θάλασσαν ἐν πλοίοις, ποιοῦντες ἐργασίαν ἔν ὕδασι πολλοὶς» (Ψαλμός 106, 23-24), αναστοχαζόμενοι, σε στιγμές σημαντικές της ζωής τους, τα έσχατα, όταν κάθε θάλασσα θα έχει εξαφανιστεί: «καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινὴν• ὁ γὰρ πρῶτος οὐρανὸς, καὶ ἡ πρώτη γῆ ἀπῆλθον, καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν ἔτι» (Αποκάλυψη 21:1).